Virusološke analize

PRIPREMA PACIJENATA ZA VIRUSOLOŠKA TESTIRANJA

Tačni i pouzdani rezultati virusoloških testiranja su od ključne važnosti za pomoć zdravstvenim radnicima u postavljanju dijagnoze, praćenju progresije bolesti i odabiru odgovarajuće terapije za pacijenta. Zbog toga je od suštinskog značaja da pacijenti dođu u laboratoriju dobro pripremljeni kako bi se obezbjedio najbolji mogući ishod.

VAŽNA UPUTSTVA ZA POSETU VIRUSOLOŠKOJ LABORATORIJI

1. Ishrana

U laboratoriju se dolazi u jutarnjim časovima, najbolje od 6.30 do 11 časova, nakon noćnog gladovanja od 12h, kako bi se osiguralo da hrana ne utiče na nivoe koncentracije različitih supstanci u krvi. Iznimno, moguće je doći na vađenje krvi za virusološke analize i nakon konzumacije hrane, ali taj obrok mora biti „lagan“, bez sadržaja masnoća (voće, jogurt, suva peciva).

2. Hidratacija

Dobro hidriran pacijent tj. uzimanje dovoljne količine vode u toku dana, olakšaće laboratorijskom tehničaru pronalazak vene i vađenje krvi biće manje traumatično za pacijenta. Preporuka je da se dan ili dva pre dolaska u laboratoriju pije oko 2l vode dnevno.

3. Fizička aktivnost

Zbog tačnosti rezultata, izbegavajte intenzivnu fizičku aktivnost 24 sata pre posete laboratoriji. Slaba ili umerena fizička aktivnost ne utiče na rezultate virusoloških ispitivanja.

4. Konzumiranje duvana

Ukoliko ste pušač, uzdržite se od duvana najmanje jedan sat pre davanja uzorka krvi, obzirom da je uticaj duvana na laboratorijske rezultate jako značajan.

5. Mirovanje

Mirovanje od minimum 15 minuta pre vađenja krvi, preporučuje se za sve vrste virusoloških testiranja.

6. Vreme uzorkovanja krvi

Kako mnogi elementi u telesnim tečnostima pokazuju ciklične varijacije usled raznih faktora (unos hrane, stres, fizička aktivnost, san ili budnost, dan ili noć) preporučuje se, ali nije obavezno, da se vađenje krvi za virusološke analize vrši u vremenskom okviru od 6.30 do 11 sati ujutro, kako bi se ove varijacije svele na minimum. U slučaju da niste u mogućnosti da u tom vremenskom okviru dođete u laboratoriju, krv možete dati i kasnije u toku dana.

7. Pacijenti na terapiji

Od ključne je važnosti za pacijente koji su na terapiji da obaveste medicinsko osoblje o lekovima koje piju, uključujući bilo koju hormonsku terapiju, vitaminske suplemente, lekove protiv zgrušavanja krvi ili suplemente gvožđa. U dogovoru sa lekarom, trebalo bi popiti terapiju ili veče pre vađenja ili neposredno nakon uzorkovanja krvi. Zbog toga je preporučljivo da se konsultujete sa svojim izabranim lekarom o rasporedu pijenja terapije kada dolazite u laboratoriju.

Priprema pacijenta za PCR testiranje na polno-prenosive bolesti koje su izazvane virusnim uzročnicima (humani papilomavirusi, herpes simpleks virus tip 1 i tip 2)

Testiranje na polno prenosive bolesti se kod osoba ženskog pola radi iz cervikalnog brisa, a kod osoba muškog pola iz brisa uretre, nakon prethodne pripreme. Iz jednog uzorka moguće je uraditi više analiza istovremeno.

Navedene virusološke analize žene mogu obaviti uz uput izabranog lekara, specijaliste ginekologije ili na lični zahtev, a muškarci uz uput izabranog lekara opšte prakse ili na lični zahtev.

Saveti za pripremu žena:

ginekološke uzorke je najbolje (mada nije neophodno), uzimati sredinom ciklusa (12-18 dan),
ne uzimati uzorke tokom aktivnog menstrualnog ciklusa,
pacijentkinja ne bi trebalo da ima seksualne odnose, niti da koristi intravaginalne lekove bar 48 sati pre uzimanja uzorka.

Saveti za pripremu muškaraca:

pacijent ne treba da urinira minimum 2 sata pre uzorkovanja.

KRITERIJUMI ZA UZIMANJE/PRIJEM UZORAKA ZA VIRUSOLOŠKE ANALIZE

Opšte preporuke pri uzimanju uzoraka:

Prilikom uzorkovanja bioloških materijala pridržavati se opštih mera za zaštitu od infekcije i kontaminacije uzorka,
Uzeti pravi (odgovarajući) uzorak, tj. onaj uzorak u kome se kod date bolesti nalazi uzročnik ili odgovarajuća antitela,
Uzorak uzeti u pravo vreme (onaj stadijum bolesti u kojem se može naći uzročnik ili odgovarajuća antitela),
Svaki uzorak mora biti propisno označen i numerisan,
Uz svaki uzorak mora postojati prateća dokumentacija, na kojoj su jasno navedene virusološke analize i svi neophodni podaci o pacijentu, lekaru i zdravstvenoj ustanovi iz koje je pacijent upućen. Prateća dokumentacija mora biti overena pečatom zdravstvene ustanove i potpisom i faksimilom ordinirajućeg lekara,
Posude u kojima se nalazi biološki materijal moraju biti dobro i bezbedno zatvorene. Spoljašnja površina posude sa uzorkom ne sme biti kontaminirana,
Svaki uzorak tretirati kao potencijalno zarazan,
Svaki uzorak transportovati u laboratoriju što je pre moguće,
U slučaju odloženog transporta uzorka do laboratorije uzorak čuvati na temperaturi od +4 do +8°C ili na temperaturi od -20°C.

UZORAK (biološki materijal)	POTREBAN PRIBOR ZA UZORKOVANJE I TRANSPORT	UZORKOVANJE BIOLOŠKOG MATERIJALA	TRANSPORT I ČUVANJE
KRV (serološke analize)	Vakueta za serum (bez antikoagulansa), sterilna	Pod aseptičnim uslovima izvaditi 4-5ml venske krvi.	- Uzorak transportovati Što je pre moguće (do transporta Čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U sluČaju odloženog transporta Čuvati uzorak na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka, - Za duže čuvanje uzorka, krv centrifugirati, odvojiti serum i serum Čuvati na temperaturi od -20C.
KRV (molekularne analize)	Vakueta za plazmu (sa dodatkom antikoagulansa-EDTA), sterilna	Pod aseptičnim uslovima izvaditi 3ml venske krvi.	- Uzorak transportovati što je pre moguće (do transporta čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka, - Za duže čuvanje uzorka, krv centrifugirati, odvojiti plazmu i plazmu čuvati na temperaturi od -20C.
BRIS GRLA	Virusni transporni medijum (VCM) sa standardnim brisom sa najlonskim vlaknima, 3ml, sterilan	Sterilnim brisom iz VCM kita uzeti uzorak sa zadnjeg zida ždrela, tonzila i nepčanih lukova, pazeći da se ne dotakne jezik ili bukalna sluznica. Nakon uzorkovanja bris ubaciti u epruvetu sa transportnim medijumom.	- Uzorak u VCM transportovati što je pre moguće (do transporta čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak u VCM na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka.
BRIS NOSA	Virusni transporni medijum (VCM) sa standardnim brisom sa najlonskim vlaknima, 3ml, sterilan	Sterilan bris iz VCM kita uvesti u nozdrvu, na oko 2cm dubine i uzeti uzorak, rotirajući bris po nazalnoj sluznici. Nakon uzorkovanja bris ubaciti u epruvetu sa transportnim medijumom.	- Uzorak u VCM transportovati što je pre moguće (do transporta čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak u VCM na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka.
NAZOFARINGEALNI BRIS	Virusni transporni medijum (VCM) sa standardnim brisom sa najlonskim vlaknima, 3ml, sterilan	Pažljivo, kroz nos, uvesti sterilan mini bris iz VCM kita, prateći nosni hodnik do zadnjeg zida nazofaringsa, zatim ga lagano rotirati najmanje 5 sekundi. Nakon uzorkovanja bris ubaciti u epruvetu sa transportnim medijumom.	- Uzorak u VCM transportovati što je pre moguće (do transporta čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak u VCM na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka.
OROFARINGEALNI BRIS	Virusni transporni medijum (VCM) sa standardnim brisom sa najlonskim vlaknima, 3ml, sterilan	Sterilnim brisom iz VCM kita prebrisati obe tonzile i zadnji zida farinksa. Nakon uzorkovanja bris ubaciti u epruvetu sa transportnim medijumom.	- Uzorak u VCM transportovati što je pre moguće (do transporta čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak u VCM na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka.
BRIS CERVIKSA	Transportni medijum za molekularnu dijagnostiku (eNAT) sa standardnim brisom sa najlonskim vlaknima, 2ml, sterilan ili Virusni transporni medijum (VCM) sa standardnim brisom sa najlonskim vlaknima, 3ml, sterilan	Bris se uzorkuje u ginekološkoj ordinaciji: - Odstraniti sluz i sekret pamučnim brisom, - Sterilnim brisom iz eNAT ili VCM kita ući u endocervikalni kanal oko 1 cm i pokupiti eksudat, - Izvaditi bris ne dodirujući zidove vagine i ubacit ga u transportni medijum.	- Uzorak u eNAT ili VCM transportovati što je pre moguće (do transporta čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak u eNAT ili VCM na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka.
BRIS URETRE	Virusni transporni medijum (VCM) sa mini brisom sa najlonskim vlaknima, 3ml, sterilan	- Pacijent ne sme da mokri 1-3 sata pre uzimanja brisa, - Uzorak se uzima sterilnim mini brisom iz eNAT ili VCM kita, - Brisom ući u uretru, rotirati 2-3 puta, zadržati nekoliko sekundi kako bi se sadrzaj uretre apsrbovao. - Nakon uzorkovanja bris ubaciti u epruvetu sa transportnim medijumom.	- Uzorak u eNAT ili VCM transportovati što je pre moguće (do transporta čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak u eNAT ili VCM na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka.
BRIS OKA	Virusni transporni medijum (VCM) sa mini brisom sa najlonskim vlaknima, 3ml, sterilan	Prvim brisom se pokupi sluz i bris se odbacuje. Sterilnim brisom iz VCM kita se obriše konjuktiva, pazeći da se ne dotakne kožni deo kapka. Nakon uzorkovanja bris ubaciti u epruvetu sa transportnim medijumom.	- Uzorak u VCM transportovati što je pre moguće (do transporta čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak u VCM na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka.
BRIS EKSUDATA NELEDIRANE VEZIKULE	Virusni transporni medijum (VCM) sa standardnim brisom sa najlonskim vlaknima, 3ml, sterilan	Kožu ili sluzokožu, na kojoj se nalaze vezikule, prethodno dezinfikovati. Izvršiti inciziju vezikule pa sterilnim brisom iz VCM kita ući u vezikulu i pokupiti eksudat.	- Uzorak u VCM transportovati što je pre moguće (do transporta čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak u VCM na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka.
LIKVOR	Sterilna epruveta sa poklopcem na navoj	Likvor se uzorkuje u bolnici pod strogo aseptičnim uslovima. Izvršiti lumbalnu punkciju i uzeti 1.5-2ml cerebrosinalne tečnosti u jednu sterilnu epruvetu.	- Uzorak transportovati što je pre moguće (15 minuta od uzimanja uzorka uz poštovanje "hladnog lanca"), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak na -20C do 48 sati od uzimanja uzorka.
BAL	Sterilna posuda sa poklopcem na navoj	BAL se uzorkuje u bolnici tokom bronhoskopije (minimum 1ml).	- Uzorak transportovati što je pre moguće (do transporta čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka.
URIN	Sterilna urin čaša	Uzeti prvi jutarnji urin (ili najmanje 4 sata nakon posledenjeg mokrenja). Pre mokrenja temeljno oprati područje genitalija. Prvi mlaz ispustiti, a srednji uhvatiti u sterilnu posudu.	- Uzorak transportovati što je pre moguće (do transporta čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka.
FECES	Posuda sa kašičicom u poklopcu	U slučaju formirane stolice, uzeti grumen veličine zrna graška. Ako u stolici ima primesa sluzi, gnoja ili krvi, uzima se taj deo fecesa. U slučaju tečne stolice, uzeti 2-3ml uzorka.	- Uzorak transportovati što je pre moguće (do transporta čuvati na sobnoj temperaturi maksimalno 2 sata od uzimanja uzorka), - U slučaju odloženog transporta čuvati uzorak na +4 do +8C do 48 sati od uzimanja uzorka.
KRPELJ	Posuda sa poklopcem	Pincetom uhvatiti krpelja što bliže glavi, skroz uz kožu. Krpelj se mora izvaditi pod pravim uglom. Izvlačiti ga lagano, bez naglih i brzih pokreta.	- Krpelja transporovati do laboratorije što je pre moguće, - U slučaju odloženog transporta krpelja čuvati zatvorenog u posudi na temperaturi od -20C.

CENTAR ZA VIRUSOLOGIJU SPISAK TESTOVA
TESTIRANJE KLINIČKIH UZORAKA
ELISA TESTOVI
1.	ELISA IgM Toxoplasma gondii
2.	ELISA IgG Toxoplasma gondii
3.	ELISA IgG Aviditet Toxoplasma gondii
4.	ELISA IgM Rubella virus
5.	ELISA IgG Rubella virus
6.	ELISA IgG Aviditet Rubella virus
7.	ELISA IgM Cytomegalo
8.	ELISA IgG Cytomegalo
9.	ELISA IgG Aviditet Cytomegalo
10.	ELISA IgM Herpes simplex 1
11.	ELISA IgG Herpes simplex 1
12.	ELISA IgM Herpes simplex 2
13.	ELISA IgG Herpes simplex 2
14.	ELISA IgM Adeno
15.	ELISA IgG Adeno
16.	ELISA IgM EBV (Epstein-Barr Virus)
17.	ELISA IgG EBV (Epstein-Barr Virus)
18.	ELISA IgM RSV
19.	ELISA IgG RSV
20.	ELISA IgM Parainfluenza (1, 2, 3 i 4)
21.	ELISA IgG Parainfluenza (1, 2, 3 i 4)
22.	ELISA IgM Chlamydia pneumoniae
23.	ELISA IgG Chlamydia pneumoniae
24.	ELISA IgM Mycoplasma pneumoniae
25.	ELISA IgG Mycoplasma pneumoniae
26.	ELISA IgM Influenca A
27.	ELISA IgG Influenca A
28.	ELISA IgM Influenca B
29.	ELISA IgG Influenca B
30.	ELISA IgM Coxsackie B
31.	ELISA IgG Coxsackie B
32.	ELISA IgM Echovirus
33.	ELISA IgG Echovirus
34.	ELISA IgM Enterovirus
35.	ELISA IgG Enterovirus
36.	ELISA IgM Parvovirus B19
37.	ELISA IgG Parvovirus B19
38.	ELISA IgM Morbilli
39.	ELISA IgG Morbilli
40.	ELISA IgM Varicella zoster
41.	ELISA IgG Varicella zoster
42.	ELISA IgM Mumps
43.	ELISA IgG Mumps
44.	ELISA IgM WNV (West Nile Virus)
45.	ELISA IgG WNV (West Nile Virus)
46.	ELISA IgM Zika
47.	ELISA IgG Zika
48.	ELISA IgM Dengua
49.	ELISA IgG Dengua
50.	ELISA IgM Chikungunya
51.	ELISA IgG Chikungunya
52.	ELISA IgG Usutu
53.	ELISA HTLV Ag/Ab
CLIA TESTOVI
54.	CLIA Anti HCV
55.	CLIA HIV Ag/Ab Combo
56.	CLIA HBs Ag
57.	CLIA HBs Ag Potvrdni
58.	CLIA Anti HBs
59.	CLIA HBe Ag
60.	CLIA Anti HBe
61.	CLIA Anti HBc IgM
62.	CLIA Anti HAV IgM
63.	CLIA Anti HAV IgG
64.	CLIA EBV IgM
65.	CLIA EBV IgG
66.	CLIA Toxo IgM
67.	CLIA Toxo IgG
68.	CLIA Toxo Avidity IgG
ELFA TESTOVI
69.	VIDAS HAV IgM
70.	VIDAS HAV Total
71.	VIDAS HBc IgM
72.	VIDAS HBe Ag/Ab
73.	VIDAS Anti HBs
74.	VIDAS Anti HCV
75.	VIDAS HBs Ag
76.	VIDAS HIV Ag/Ab
WESTERN BLOT TESTOVI
77.	Western Blot HIV
78.	Western Blot HCV
REAL-TIME PCR TESTOVI
79.	Real-time PCR Influenca (Influenca A (H`₁N`₁pdm09, H`₁, H`₃, H`₅, H`₇) i Influenca B (B Victoria i B Yamagata))
80.	Real-time PCR ARVI (RSV, Rhinovirus, Methapneumovirus, Parainfluenca, Adenovirus, Bocavirus)
81.	Real-time PCR Legionella pn.
82.	Real-time PCR Chlamidya pn i Mycoplasma pn.
83.	Real-time PCR Epstein-Barr
84.	Real-time PCR Cytomegalo
85.	Real-time PCR Hepatitis A
86.	Real-time PCR Hepatitis B
87.	Real-time PCR Hepatitis C
88.	Real-time PCR HIV
89.	Real-time PCR Adenovirus / Rotavirus / Norovirus / Astrovirus
90.	Real-time PCR TBEV
91.	Real-time PCR WNV (West Nile Virus)
92.	Real-time PCR Zika, Dengua i Chikungunya
93.	Real-time PCR Usutu
94.	Real-time PCR Genotipizacija visoko rizičnih tipova Humanih papilomavirusa (HPV High Risk)
95.	Real-time PCR Genotipizacija nisko rizičnih tipova Humanih papilomavirusa (HPV Low Risk)
BRZI IMUNOHROMATOGRAFSKI TESTOVI
96.	RSV / Adeno / Influenca A / Influenca B
97.	Adenovirus
98.	Rotavirus
99.	Norovirus
100.	Astrovirus
TESTIRANJE UZORAKA ŽIVOTNE SREDINE (VODA)
REAL-TIME PCR TESTOVI
101.	Real-time PCR Adenovirus / Rotavirus
102.	Real-time PCR Norovirus I&II
103.	Real-time PCR Enterovirus
104.	Real-time PCR Hepatitis A
105.	Real-time PCR Legionella pn.
TESTIRANJE UZORAKA ŽIVOTNE SREDINE (KOMARCI I KRPELJI)
REAL-TIME PCR TESTOVI
106.	Real-time PCR WNV (West Nile Virus)
107.	Real-time PCR Zika, Dengua i Chikungunya
108.	Real-time PCR Usutu
109.	Real-time PCR TBEV

Cenovnik usluga

Cenovnik usluga Centra za virusologiju je u izradi. Za informacije o uslugama možete pozvati na telefon 021 4897 910.

Usluge/Virusološke analize