Groznica Zapadnog Nila (Febris West Nile) je prirodnožarišna zoonoza odomaćena na našim prostorima unazad nekoliko godina. Virus koji izaziva ovo oboljenje se održava u prirodnom ciklusu između brojnih vrsta ptica selica (divlje patke i guske, gavrani, svrake, čavke, domaći i divlji golubovi) i komaraca. Glavni prenosilac virusa je Culex pipiens, vrsta komarca koja je odomaćena i kod nas. Glavni rezervoar zaraze su različite vrste ptica u kojima se virus održava, dok je čovek slučajni domaćin, jer se infekcija virusom groznice Zapadnog Nila sa njega dalje ne prenosi.

 Na teritoriji naše zemlje oboljenje se registruje tokom toplih meseci, od maja do oktobra/novembra. Period od zaražavanja do pojave bolesti (inkubacija) traje od 2 do 14 dana, dok kod osoba sa oslabljenim imunitetom može iznositi i nekoliko nedelja. U najvećem broju slučajeva (70- 80%) ne dolazi do ispoljavanja simptoma i znakova bolesti. Kod oko 20% inficiranih javlja se blaga, nespecifična bolest slična gripu, koja prolazi bez posledica nakon 5-7 dana. Infekciju prati povišena telesna temperatura i znaci opšte infekcije (glavobolja, malaksalost, slabost, bolovi u zglobovima i mišićima). Mogu se javiti i osip na trupu i ekstremitetima i dijarejalne tegobe.Malji procenat (<1%) inficiranih osoba razvija tešku neuroinvazivnu formu bolesti koja se može manifestovati kao upala mozga ili moždanica. Simptomi i znaci bolesti su glavobolja, ukočen vrat, tupost, dezorijentisanost, koma, tremor, nevoljni grčevi, slabost mišića i paraliza.

 Ovaj oblik bolesti se najčešće javlja kod osoba najstarije životne dobi, kao i kod osoba s oslabljenim imunitetom i hroničnim poremećajima zdravlja. Dijagnozu neuroinvazivnog oblika bolesti postavlja specijalista infektolog na osnovu kliničke slike i laboratorijskog testiranja uzoraka likvora ili krvi. Teške, neuroinvazivne forme bolesti zahtevaju bolničko lečenje.

Na osnovu izveštaja Instituta za javno zdravlje Batut i Zavoda za biocide i medicinsku ekologiju od početka sezone do 4.8.2020. godine prisustvo genoma virusa Zapadnog Nila otkriveno je u domaćim komarcima Culex pipiens sa različitih lokacija na teritoriji AP Vojvodine (Subotica, Sombor, Zrenjanin, Pančevo, Palić, Apatin i Novi Sad).

Zaključno sa 13 Avgustom 2020, na teritoriji AP Vojvodine nisu registrovani laboratorijski potvrđeni neuro-invazivni slučajevi groznice Zapadnog Nila kod ljudi.

 U cilju smanjenja rizika od zaražavanja virusom Zapadnog Nila, stanovništvu se preporučuje primena mera lične zaštite od uboda komaraca:

• Upotreba repelenata na otkrivenim delovima tela prilikom boravka na otvorenom.
• Nošenje odeće dugih rukava i nogavica, svetlih boja.
• Nošenje komotne odeće jer komarci mogu da ubadaju kroz pripijenu odeću.
• Izbegavanje boravka na otvorenom u periodu najintenzivnije aktivnosti komaraca – u sumrak i u zoru.
• Ugradnja zaštitnih mreža protiv komaraca na prozorima, vratima i mrežica oko kreveta.
• Dezinsekcija komaraca u zatvorenom prostoru.
• Po mogućstvu boravak u klimatizovanim prostorima jer je broj insekata u takvim uslovima značajno smanjen.
• Izbegavanje boravka u oblastima sa velikim brojem insekata, kao što su šume, močvare, bare i stajaće vode.
• Najmanje jednom nedeljno prazniti vodu iz saksija za cveće, posuda, iz kanti, buradi i limenki u cilju smanjenja broja mesta na otvorenom na kojima komarci mogu položiti jaja. Ukloniti odbačene gume i druge predmete u kojima može da se zadrži voda. Redovno menjati vodu u dvorišnim bazenima.
• U slučaju putovanja u inostranstvo, pogotovo ako putuje u tropska i suptropska područja, obavezno se pridržavati svih gore navedenih mera prevencije.
• U slučaju pojave bilo kakvih simptoma koji odgovaraju groznici Zapadnog Nila odmah se javiti izabranom lekaru.

Centar za kontrolu i prevenciju bolesti