Od početka nadzora nad groznicom Zapadnog Nila u 2021 na teritoriji AP Vojvodine, tokom prve nedelje Avgusta, registrovana su dva potvrđena slučaja obolevanja od ove bolesti.  Pacijenti su sa teritorije Sremskog i Južnobačkog okruga, uzrasta 50 i 63 godine od kojih je jedan pacijent imao prateće hronične bolesti. Kod oba pacijenta je, uprkos bolničkom lečenju i primenjenoj terapiji, došlo do smrtnog ishoda.

           Groznica Zapadnog Nila je zvanično prvi put registrovana u humanoj populaciji na teritoriji Srbije krajem jula meseca 2012. godine. U periodu od 2012. do 2020. godine na teritoriji Republike Srbije registrovano je ukupno 1032 slučajeva groznice Zapadnog Nila. U istom periodu beleži se i 98 smrtnih ishoda koji se mogu dovesti u vezu sa obolevanjem od groznice Zapadnog Nila. Tokom sezone nadzora 2020. godine u Srbiji nisu prijavljeni slučajevi obolevanja od groznice Zapadnog Nila u humanoj populaciji.

Groznica Zapadnog Nila (Febris West Nile) je prirodnožarišna zarazna bolest iz grupe zoonoza. Glavni prenosilac virusa je zaraženi komarac vrste Culex pipiens ( vrsta koja je odomaćena i kod nas). Najvažniji rezervoari zaraze su različite vrste ptica u kojima se virus održava. Ljudi, ali i neki drugi sisari, mogu biti slučajni domaćini ovog virusa. Virus groznice Zapadnog Nila se ne prenosi među ljudima kontaktom ali je moguć prenos sa majke na dete (transplacentarno i tokom dojenja) transplantacijom organa ili transfuzijom ( izuzetno retko).

        Groznica Zapadnog Nila se na našem podneblju registruje tokom toplih meseci, od maja do oktobra/novembra. Period od zaražavanja do pojave bolesti (inkubacija) traje od 2 do 14 dana, dok kod osoba sa oslabljenim imunitetom može iznositi i nekoliko nedelja. U najvećem broju slučajeva (70- 80%) inficirana osoba nema nikakvih simptoma i znakova bolesti. Kod oko 20% inficiranih javlja se blaga, bolest slična gripu ( povišena telesna temperatura, glavobolja, malaksalost, slabost, bolovi u zglobovima i mišićima) koja  prolazi bez posledica nakon 5-7 dana. Mogu se javiti i osip na trupu i ekstremitetima, uvećanje limfnih žlezda i proliv. Mali procenat (<1%) inficiranih osoba razvija tešku neuroinvazivnu formu bolesti, koja se može manifestovati kao upala mozga ili moždanica. Simptomi upale mozga ili moždanica su intenzivna glavobolja, ukočen vrat, pospanost, dezorijentisanost, koma, tremor, nevoljni grčevi, slabost mišića i paraliza. Upale mozga i moždanica se češće javljaju kod osoba najstarije životne dobi, kao i kod osoba s oslabljenim imunitetom i hroničnim poremećajima zdravlja. Ukoliko se jave simptomi bolesti potrebno je javiti se svom lekaru. Konačnu dijagnozu bolesti postavlja specijalista infektolog nadležne bolnice na osnovu laboratorijskog testiranja uzoraka likvora ili krvi. Teške, neuroinvazivne forme bolesti zahtevaju bolničko lečenje.

  U cilju smanjenja rizika od zaražavanja virusom Zapadnog Nila, stanovništvu se preporučuje primena mera lične zaštite od uboda komaraca:

• Upotreba repelenata na otkrivenim delovima tela prilikom boravka na otvorenom.
• Nošenje komotne odeće dugih rukava i nogavica, svetlih boja.
• Izbegavanje boravka na otvorenom u periodu najintenzivnije aktivnosti komaraca – u sumrak i u zoru.
• Ugradnja zaštitnih mreža protiv komaraca na prozorima, vratima i oko kreveta.
• Redukcija broja komaraca u zatvorenom prostoru.
• Boravak u klimatizovanim prostorijama, jer je broj insekata u takvim uslovima značajno smanjen.
• Izbegavanje boravka u blizini oblasti sa velikim brojem insekata, kao što su šume, močvare, bare i stajaće vode.
• Najmanje jednom nedeljno prazniti vodu iz saksija za cveće, posuda za hranu i vodu za kućne ljubimce, iz kanti, buradi i limenki u cilju smanjenja broja mesta na otvorenom na kojima komarci mogu položiti jaja. Ukloniti odbačene gume i druge predmete koji mogu da prikupljaju vodu. Redovno menjati vodu u dvorišnim bazenima.
• U slučaju putovanja u inostranstvo, pogotovo ako se radi o tropskom i subtropskom područjima, obavezno se pridržavati svih navedenih mera prevencije.
• U slučaju pojave bilo kakvih simptoma koji  odgovaraju groznici Zapadnog Nila odmah se javiti izabranom lekaru.

Centar za kontrolu i prevenciju bolesti

09.08.2021.