Groznica Zapadnog Nila (Febris West Nile) je prirodnožarišna zarazna bolest. Uzročnik ove bolesti je istoimeni virus, koji se održava u prirodnom ciklusu između različitih vrsta ptica selica i komaraca. Glavni prenosilac ovog virusa je najčešće zaraženi komarac vrste Culex pipiens, koji je odomaćen i kod nas (tzv. kućni komarac).

Virus groznice Zapadnog Nila se ne prenosi sa čoveka na čoveka kontaktom, ali je moguć prenos sa majke na dete (preko posteljice i tokom dojenja), transplantacijom organa ili transfuzijom. Ovaj put prenošenja je izuzetno redak.

Groznica Zapadnog Nila se na našem podneblju registruje tokom toplih meseci, od juna do oktobra/novembra. Period od zaražavanja ( uboda inficiranog komarca) do pojave bolesti traje od 2 do 14 dana, dok kod osoba sa oslabljenim imunitetom može iznositi i nekoliko nedelja. U najvećem broju slučajeva (70- 80%) inficirana osoba nema nikakvih simptoma ni znakova bolesti. Kod oko 20% inficiranih javlja se blaga bolest, slična gripu uz povišenu telesnu temperaturu, glavobolju, malaksalost, slabost, bolove u zglobovima i mišićima, koja prolazi bez posledica nakon 5-7 dana. Mogu se javiti i osip na trupu i ekstremitetima, uvećanje limfnih žlezda i proliv. Mali procenat (<1%) inficiranih osoba razvija tešku neuroinvazivnu formu bolesti, koja se može manifestovati kao upala mozga ili moždanica. Simptomi upale mozga ili moždanica su intenzivna glavobolja, ukočen vrat, pospanost, dezorijentisanost, koma, tremor, nevoljni grčevi, slabost mišića i paraliza. Upale mozga i moždanica se češće javljaju kod osoba najstarije životne dobi, kao i kod osoba s oslabljenim imunitetom i hroničnim poremećajima zdravlja.

Ukoliko se jave simptomi bolesti potrebno je javiti se svom lekaru. Konačnu dijagnozu bolesti postavlja specijalista infektolog nadležne bolnice na osnovu laboratorijskog testiranja uzoraka likvora ili krvi. Teške, neuroinvazivne forme bolesti zahtevaju bolničko lečenje.

PREPORUKE ZA ZAŠTITU STANOVNIŠTVA

U cilju smanjenja rizika od zaražavanja virusom Zapadnog Nila, stanovništvu se preporučuje primena mera zaštite od uboda komaraca:

• Izbegavanje boravka u oblastima sa velikim brojem insekata, kao što su šume, močvare, bare i stajaće vode u doba najintenzivnije aktivnosti komaraca– u sumrak i u zoru

• Nošenje komotne odeće dugih rukava i nogavica, svetlih boja u doba najintenzivnije aktivnosti komaraca

• Upotreba repelenata na otkrivenim delovima tela prilikom boravka na otvorenom u doba najintenzivnije aktivnosti komaraca (prednost imaju prirodni repelenti na bazi bosiljka, lavande I sl.)

• Na prozore, vrata ili oko kreveta postaviti barijere (zaštitne mrežice protiv komaraca)

• Zatvoriti sve pukotine i procepe u zidovima, prozorima i vratima kako bi se sprečio ulazak komaraca u kuće, a time i smanjila mogućnost uboda

• Ukoliko je moguće boraviti u klimatizovanim prostorijama, jer je broj insekata u takvim uslovima značajno smanjen

• Jednom nedeljno prazniti vodu iz posuda u kojima se nakuplja voda (saksije za cveće, posude za hranu i vodu za kućne ljubimce, kante, burad i druge posude). Voda iz ovih posuda je pogodna sredina za polaganje jaja i razmnožavanje komaraca, pa ćete ovim postucima značajno smanjiti njihovu brojnost u svom okruženju

• Ukoliko je moguće posude čvrsto zatvoriti poklopcem, prekriti nepromočivim materijalima ili mrežom protiv komaraca

• Najlone, cerade i druge materijale odlagati na način da se izbegne nakupljanje kišnice

• Ukloniti vodu iz udubljenja u tlu, jama i bara u kojima se zadržava voda ili ih zatrpati zemljom

• Rupe u drveću, kamenu ili betonu u kojima se nakuplja voda ispuniti peskom ili betonom

• Odložene gume za automobile potrebno je potpuno isprazniti od eventualnog sadržaja vode, pokriti ih nepropusnim pokrivačem na način da se onemogući nakupljanje vode, a gume koje se ne upotrebljavaju treba potpuno eliminisati

• Redovno menjati vodu u dvorišnim bazenima

• Održavati zelene površine

• Hermetički zatvoriti poklopce septičkih jama

• Očistiti začepljene krovne oluke i podne kanale kako bi sprečili nakupljanje vode

• U slučaju pojave bilo kakvih simptoma koji odgovaraju groznici Zapadnog Nila odmah se javiti izabranom lekaru

• U slučaju putovanja u inostranstvo, pogotovo ako se radi o tropskom i subtropskom područjima, obavezno se pridržavati svih navedenih mera prevencije.

Centar za kontrolu i prevenciju bolesti