Svetski dan populacije Ujedinjene nacije od 1989. godine obeležavju 11. jula, prema preporuci UNDP (Fonda za razvoj Ujedinjenih nacija), u cilju usmeravanja pažnje na hitnost i značaj pronalaženja rešenja za različite populacione probleme, u kontekstu globalnih planova razvoja.
Tema Svetskog dana populacije 2018. godine je: “Planiranje porodice je ljudsko pravo”
Ove godine se obeležava 50. godišnjica od Međunarodne konferencije o ljudskim pravima 1968. godine, gde se planiranje porodice, prvi put, afirmisalo kao ljudsko pravo. Završni dokument ove konferencije je poznat kao Teheranska izjava, koja nedvosmisleno navodi: „Roditeljima pripada osnovno ljudsko pravo da slobodno i odgovorno određuju broj dece i vremenski razmak između rođenja.“
Time je u zakonski jezik ugrađena suštinska izmena: žene i devojke imaju pravo da izbegnu iscrpljenost, osiromašenje i opasnost od previše trudnoća koje se odvijaju preblizu; muškarci i žene imaju pravo da biraju da li, kada i koliko često će prihvatiti roditeljstvo; svakom pojedincu pripada ljudsko pravo da odredi pravac i domašaj svoje budućnosti u ovom fundamentalnom smislu.
Devet standarda poštovanja ljudskog prava na planiranje porodice:
- Nediskriminacija: informacije i usluge o planiranju porodice ne mogu se ograničiti na osnovu rase, pola, jezika, veroispovesti, političkog opredeljenja, nacionalnog porekla, starosti, ekonomskog statusa, mesta stanovanja, invaliditeta, bračnog statusa, seksualne orijentacije ili rodnog identiteta.
• Dostupnost: zemlje moraju osigurati da usluge i oprema za planiranje porodice budu svima dostupne.
• Pristupačnost: zemlje moraju osigurati da usluge i oprema za planiranje porodice budu svima pristupačne.
• Prihvatljivost: informacije i usluge o kontracepciji moraju biti obezbeđene na dostojanstven način, uz poštovanje i moderne medicinske etike i kulture onih kojima se pružaju.
• Dobar kvalitet: informacije o planiranju porodice moraju biti jasno saopštene i naučno utemeljene.
• Informisano odlučivanje: svaka osoba mora biti osnažena da donosi reproduktivne izbore sa punom autonomijom, bez pritisaka, prinude ili lažnog predstavljanja.
• Privatnost i poverljivost: svi pojedinci moraju uživati pravo na privatnost kada traže informacije i usluge o planiranju porodice.
• Učešće: zemlje imaju obavezu da obezbede aktivno i informisano učešće pojedinaca u odlukama koje utiču na njih, uključujući i zdravstvena pitanja.
• Odgovornost: zdravstveni sistemi, sistemi obrazovanja, lideri i političari moraju biti odgovorni prema ljudima kojima služe, u svim njihovim nastojanjima da ostvare ljudsko pravo na planiranje porodice.
Podaci o vitalno-demografskoj situaciji stanovništva Vojvodine, iz publikacije Instituta za javno zdravlje Vojvodine „Zdravstveno stanje stanvoništva AP Vojvodine 2017. godine“:
- U Vojvodini je, prema proceni Republičkog zavoda za statistiku u 2016. godini živelo 1.881.357 stanovnika, što je za preko 150.000 stanovnika manje u odnosu na popis iz 2002. godine.
- Očekivana dužina života je viša za žene (77,3 godine) nego za muškarce (71,8 godina) i niža je u odnosu Beogradski region, Srbiju-jug i zemlje Evropskog regiona.
- Izraženo je starenje stanovništva, odnosno prosečna starost stanovništva je 42,5 godina, a skoro svaka šesta osoba (18,3%) je starija od 65 godina.
- Stopa nataliteta je nepovoljna (rađa se 9,1 dete na 1.000 stanovnika).
- Starost žena koje rađaju pomera se prema starijim dobnim grupama.
- Prosečna starost majke pri rođenju deteta je 29,4 godine.
- Stopa mortaliteta se održava na visokim vrednostima (14,5‰).
- Stanovništvo Vojvodine najčešće umire od kardiovaskularnih (50,6%), malignih bolesti (23,6%) i bolesti sistema za disanje (5,2%).
- Stopa smrtnosti odojčadi je iznosila 5,0‰ i ima povoljne vrednosti.
- U 2016. godini registrovana su tri smrtna slučaja žena zbog komplikacije trudnoće, porođaja ili babinja (stopa maternalnog mortaliteta je 17,5 na 100.000 živorođenih).
- Potencijalno izgubljene godine života su značajan indikator prevremene smrtnosti. Stanovništvo Vojvodine ima veći broj potencijalno izgubljenih godina života zbog prevremene smrtnosti od stanovništva Centralne Srbije.
- Prirodni priraštaj u Vojvodini je nepovoljan i ima negativnu vrednost (-5,4‰) u svim opštinama, osim u Novom Sadu, gde je pozitivan.
- U 2016. godini je sklopljeno 9.965, a razvedeno 3.110 brakova.